Duża paczka z nieadekwatnym do jej wielkości małym przedmiotem mogłaby być symbolem marnotrawstwa, złej logistyki, a wręcz braku dbałości o doświadczenie zakupowe klienta. Na tym polega zjawisko overpackagingu, które irytuje klientów, negatywnie wpływa na renomę firmy, generuje dodatkowe koszty transportu i magazynowania oraz oddziałuje niekorzystnie na środowisko naturalne.

Czym jest overpackaging?

Terminem tym określa się stosowanie zbyt dużych opakowań albo nadmierne zużycie materiałów do pakowania, które nie wynika z konieczności ochrony przed uszkodzeniem albo zniszczeniem produktów w transporcie ani podczas przechowywania. Taka praktyka powoduje, że karton ma znacznie większą objętość niż przewożone przedmioty. Zjawisko overpackagingu, czyli przepakowania, czy nadmiarowego opakowywania występuje również wtedy, kiedy używa się niepotrzebnych opakowań.

Typowe przykłady to np.:

• mnożenie opakowań, stosowanie najpierw małego kartonika, a następnie właściwego opakowania;
• za duże opakowania;
• wykorzystanie nieuzasadnionej, dużej ilości wypełniaczy.

Wiele powszechnie znanych przykładów overpackagingu pochodziło z handlu elektronicznego. Zdjęcia absurdalnej ilości wypełniaczy, albo przesyłka książki w kartonie, który mógłby zmieścić lodówkę wzbudzały uzasadnione oburzenie. Dopiero z czasem uświadomiono sobie wagę tego pierwszego wrażenia i obecnie widać, że sytuacja się poprawia, co nie znaczy, że nie widujemy za wiele takich wypełniaczy jak:

• folia bąbelkowa, którą owinięto urządzenia AGD lub RTV, meble czy wyroby szklane;
• poduszka powietrzna, czyli worek z folii służący do wypełnienia pustej, nawet o dużej objętości, przestrzeni w kartonie;
• folia stretch – przez to, że jest rozciągliwa, używa się jej do ochrony różnych przesyłek, nie tylko tych o sporych gabarytach;
• pianka polietylenowa ochronna – zwykle zabezpiecza się nią delikatne powierzchnie.

Nieracjonalnie pakuje się wiele towarów, na przykład szklane butelki. Często są one owinięte kilkoma warstwami folii bąbelkowej oraz folią stretch i zaklejone taśmą, a następnie umieszczane w kartonikach, w których również znajduje się folia bąbelkowa.

Przeczytaj więcej na temat overpackagingu.

Nadmierne pakowanie powoduje wiele negatywnych skutków

Overpackaging bez względu na to, czy jest stosowany przez firmy zajmujące się sprzedażą w internecie czy przez osoby wysyłające kilka paczek rocznie, jest szkodliwy dla środowiska naturalnego. Powoduje:

• zwiększenie ilości odpadów – spowodowane produkcją zbyt wielu, za dużych opakowań i nieuzasadnionym zastosowaniem wypełniaczy.
• większe zużycie zasobów nieodnawialnych, jak: ropa naftowa czy gaz ziemny także woda i energia w trakcie produkcji i transportu;

Nieprawidłowe pakowanie podwyższa koszty produkcji, magazynowania i transportu. Zbyt duże paczki zajmują więcej miejsca w kontenerach oraz w samochodach dostawczych, czego skutkiem jest ograniczenie przestrzeni i zwiększenie liczby przewozów. W ten sposób rosną koszty logistyki w firmach.

Nadmierne pakowanie może mieć tez negatywny wpływ na konkurencyjność marki. Świadomość ekologiczna społeczeństwa rośnie, dlatego coraz więcej klientów zwraca uwagę na rozwiązania przyjazne środowisku. Jeśli stwierdzą, że w kartonie znajduje się zbyt wiele wypełniaczy, to mogą nie chcieć ponownie skorzystać z oferty danej firmy.

Ponadto zdarza się, że paczki owinięte wieloma warstwami folii czy taśmy pakowej są trudne do otworzenia. Podczas rozcinania wypełniaczy nożyczkami może dojść do uszkodzenia przesyłki i negatywnych reakcji klientów. To są powodu, dla których overpackaging powinien być wyeliminowany.

Jak można ograniczyć overpackaging?

Jednym ze sposobów zakończenia nadmiernego pakowania jest ekoprojektowanie kartonów. Obejmuje ono opakowania:

• w pełni recyklingowalne i wielokrotnego użytku nadające się do kilkukrotnego wykorzystania

• dostosowane do wielkości produktów, idealnie dopasowane do przewożonych produktów

W walkę z tym zjawiskiem zaangażowała się też Unia Europejska, czego zwiastunem są proponowane przepisy rozporządzenia PPWR. Spośród wielu zmian, które mają w efekcie doprowadzić do ograniczenia ilości odpadów i zwiększenia roli recyklingu, w projekcie jest mowa o maksymalnej pustej przestrzeni opakowania w stosunku do pakowanego produktu, która będzie mogła wynieść maksymalnie 40%. Ten obowiązek będzie dotyczył opakowań zbiorczych, transportowych, e-handlu.

Zanim jednak brukselskie młyny zakończą prace i wprowadzą te przepisy, przedsiębiorcy już dziś mogą się przygotowywać do tej zmiany poprzez:

• stosowanie paczek pasujących do gabarytów przesyłki
• ograniczenie ilość wypełniaczy do paczek
• ponowne wykorzystanie opakowań

Dowiedz się, czym są ekologiczne opakowania.

Zielona logistyka w branży opakowań – przykłady dobrych praktyk

Jednocześnie do zachodzących zmian otoczenia prawnego, zwiększa się świadomość ekologiczna producentów, sprzedawców i klientów, dlatego coraz więcej firm wdraża rozwiązania, których celem jest ograniczenie overpackagingu. Przykładem jest ogólnopolska sieć sprzedaży prasy i książek Empik. Marka zapewnia bezpłatną ekodostawę ponad 90% produktów z oferty własnej do salonów, co obejmuje również zabawki, filmy i kosmetyki. Usługę wyróżnia:

• brak zbędnych opakowań i wypełniaczy;
• możliwość dowolnego wyboru placówki znajdującej się najbliżej miejsca aktualnego pobytu;
• zniżka w wysokości 20% na kolejne zakupy w salonie.

Dodatkowym atutem oferty Empiku jest to, że wszystkie zamówienia online z danego dnia są dostarczane do poszczególnych placówek jednym transportem. Jest to sposób na niwelowanie negatywnego wpływu człowieka na środowisko naturalne.

Zielona logistyka działa także w największym sklepie internetowym na świecie – w Amazon. Firma wdrożyła program „Opakowania niebudzące frustracji” (Amazon Certified Frustration-Free Packaging – FFP), który ma przeciwdziałać:

• zjawisku nadmiernego opakowania produktów sprzedawanych w tej platformie;
• trudności w otwieraniu przesyłek z powodu zbyt wielu wypełniaczy.

Do programu FFP mogą dołączyć sprzedawcy stosujący opakowania wyprodukowane z całkowicie przetwarzalnych materiałów, jak papier, z których zawartość można wyjąć w mniej niż dwie minuty, najlepiej bez użycia nożyczek.

Inny przykład to polska firma odzieżowa LPP, właściciel marek Reserved, Cropp czy Sinsay. Jeszcze kilka lat temu pakowano wszystkie przesyłki podwójnie, w karton zabezpieczony foliopakiem. Obecnie stosuje się ekologiczne rozwiązania, jak:

• wypełniacze z papieru makulaturowego w postaci rurek czy warkoczy, które zastąpiły poduszki powietrze i folię bąbelkową;
• taśmy papierowe na klej roślinny aktywowane wodą zastępujące polipropylenową taśmę do pakowania;
• podwójne ścieżki kleju zabezpieczonego taśmą (tzw. hot-meld) ułatwiające zamknięcie kartonu oraz jego użycie w przesyłce zwrotnej.

Ekologiczne pakowanie towarów w LPP doprowadziło do tego, że w 2020 r. firma wytworzyła o 300 milionów ton plastiku mniej.

Made for recycling

Made for Recycling to usługa Grupy Interzero, która pomaga przedsiębiorcom w procesie ekoprojektowania opakowań, wsparta analizą cyklu życia produktu. W ocenie stosuje się kryteria dwóch renomowanych instytutów Fraunhofera (bifa Umweltinstitut i Fraunhofer IVV).

Uczestnicy programu Made for Recykling otrzymują raport z oceną potencjału recyklingowego opakowań oraz propozycje zmian. Opakowania, które w dwudziestostopniowej skali uzyskają 18, otrzymują certyfikat.